Przełomowy wyrok Sądu Najwyższego – Nadzieja dla frankowiczów walczących z upadłym bankiem
W dniu 19.09.2024 r. zapadł przełomowy wyrok Sądu Najwyższego w sprawie – III CZP 5/24, na który czekali „frankowicze” mający umowy kredytowe zawarte z Getin Noble Bank. Wyrok ten w sposób jednoznaczny potwierdził prawo do kontynuowania przez sądy zawieszonych uprzednio postępowań dotyczących stwierdzania nieważności umów kredytowych, pomimo trwającego postępowania upadłościowego tego banku.
Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość, nie jest sprawą „o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, a tym samym może być podjęte z chwilą ustalenia osoby pełniącej funkcję syndyka.
Nieuczciwy kredyt CHF można unieważnić, nawet jeśli bank znajduje się w upadłości
Zagadnienie prawne, na które Sąd Najwyższy odpowiedział w ww. uchwale III CZP 5/24, brzmiało następująco:
„Czy postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu waloryzowanego (indeksowanego albo denominowanego) do waluty obcej wytoczone przeciwko bankowi co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość jest sprawą:
„o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust.1 ustawy z 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe (Dz.U. 2022 poz.1520 ze zm.), a tym samym podlega zawieszeniu na podstawie art. 174 par. 1 pkt. 4 k.p.c., w związku z art. 144 ust.1 i art. 145 ust. 1 prawa upadłościowego do czasu rozpoznania zgłoszenia wierzytelności na liście wierzytelności lub odpowiednio odmowy uwzględnienia wierzytelności na liście i wyczerpania trybu określonego ustawą, czy też postępowanie to może być kontynuowane z udziałem syndyka masy upadłości bez oczekiwania na wyczerpanie trybu określonego w prawie upadłościowym?”
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2024 r. III CZP 5/24
„Postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, co do którego w toku postępowania ogłoszono upadłość, nie jest sprawą „o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości” w rozumieniu art. 145 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, a tym samym może być podjęte z chwilą ustalenia osoby pełniącej funkcję syndyka.”
Obecnie należy wnosić zatem o podjęcie przez sąd zawieszonego uprzednio postępowania z udziałem syndyka masy upadłości banku i kontynuowanie procesu o stwierdzenie nieważności umowy, a także o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania, w postaci zaniechania obowiązku uiszczania kolejnych rat kredytowych, które będą na późniejszym etapie już nie do odzyskania, z powodu upadłości banku, a zatem braku funduszy na pokrycie wszystkich zobowiązań.
Wszyscy zainteresowani oczekują także na wyrok TSUE, który może wzmocnić dodatkowo pozycję „frankowiczów”, umożliwiając im przerwanie spłat kredytów przed formalnym unieważnieniem umowy, co byłoby odpowiedzią na brak udzielania przez sądy powszechne, mimo treści uchwały SN z dnia 25.04.2024 r. w sprawie – sygn. akt III CZP 25/22 – podjętej w składzie 7. sędziów, czyli mającej moc zasady prawnej, obowiązującej wszystkie sądy powszechne, w wielu sprawach zabezpieczeń w tym zakresie na czas trwania procesu.
